ข้อคิดสะกิดใจ

ถ้อยคำใดที่พูดแล้ว ย้อนมาฆ่าเราได้ในภายหลัง คำนั้นอย่าพูด สิ่งใดที่ทำแล้ว ย้อนมาฆ่าเราได้ในภายหลัง สิ่งนั้นอย่าทำ การคิด พูด ทำด้วยอารมณ์ขุ่นมัว มีโทสะเป็นที่ตั้ง มักจบลงด้วยความเสียหายร้ายแรงเกินกว่าจะแก้ไข เปรียบเหมือนคางคกในบ้าน ร้องเรียกงูในป่าให้ออกมาฆ่ามัน ถึงที่อยู่อาศัยฉันนั้น เมื่อเราได้เห็นตัวอย่างนั้นแล้ว จงย้ำเตือนตนเองว่า พึงฝึกฝนกล่าวถ้อยคำอันประกอบด้วยมธุรสวาจาบ่อยๆ พึงกล่าวสอนตนด้วยวาจาอันเป็นไปเพื่อความสงบระงับซึ่งกิเลสในใจของตนบ่อยๆ เมื่อกล่าวสอนตัวเองด้วยมธุรสวาจาอันประกอบด้วยถ้อยคำที่ระงับซึ่งกิเลสในใจตนจนชำนาญแล้ว จึงค่อยบอกกล่าวถ้อยคำนั้นต่อผู้อื่น เพราะถ้อยคำอันไพเราะและสงบใจทั้งผู้พูดและผู้ฟังได้นั้น ย่อมยังประโยชน์เกื้อกูลต่อการบรรลุมรรคผลนิพพานด้วยกันทั้งสองฝ่าย ย่อมไม่ก่อให้เกิดโทษย้อนมาฆ่าตัวเราในภายหลัง อีกทั้งยังเป็นประดุจดั่งห้วงน้ำใส ให้ผู้คนที่เหนื่อยล้าจากการเดินทางไกล ได้ดื่มกินอย่างชุ่มชื่นเย็นใจ ทำให้คลายร้อนหายเหนื่อย มีเรี่ยวแรงกำลังจะเดินทางไปยังที่หมายต่อไป ถ้อยคำใดเป็นไปเพื่อการสงบระงับซึ่งกิเลสและการบรรลุมรรคผลนิพพาน ถ้อยคำนั้นคือวาจาอันประเสร